Арнайы емес жаралы колит
Арнайы емес жаралы колит – тік және тоқ ішек кілегей қабығының жаралы деструкциялық зақымдануына және соның салдарынан ішектің стенозына, тесілуіне, қан кетуге, сепсиске т.б. себептерге алып келуі мүмкін созылмалы ауру.
Арнайы емес жаралы колит таралуы: Бұл ауру әдетте жас шақта, 20-40 жас аралығында пайда болады және әйелдерде 1,5 есе жиі кездеседі. Көбіне бүл ауруға дамыған елдердің қала тұрғындары, 100000 түрғынға шаққандағы кездесу жиілігі 30-270 шамасында. Темекі тартатын адамдардың арасында 2 есе сирек байқалған. Болжамдар бойынша никотин тоқішекке протекторлыұ әсер етеді. Таралуы жер бетінде бірдей емес, ең жиі шалдығатын Скандинавия, Солтүстік Америка, Канада, Израиль, тұрғындары. Таралу ерекшелігін этностық, генетикалық ықпалдармен байланыстырады.
Соңғы жылдары бұл аурудың егде жастағыларда (60-тан асқан шақта) және балаларда жиіленуі байқалған.
Арнайы емес жаралы колит этиологиясы:
Аурудың даму себептері белгісіз. Болуы мүмкін себептеріне ішектік инфекция (бактериялар, вирустар), кейбір дәрмектер, тағамдық аллергия, стресстік ықпалдар, өсімдік талшықтарының тапшылығы жатқызылған.
Кейбір деректерде арнайы емес жаралы колит аутоиммунды ауру деп те айтылады.
Арнайы емес жаралы колиттің патогенезі
Толық анықталмаған. Оның дамуы келесі механизмдердің қатысуымен байқалған:
- Ішек дисбактериозы – тоқішектің микрофлоралық құрамының бұзылысы; құрамы өзгерген микрофлора уытты, аллергендік әсер етіп, ішек қабырғасын қабындыруы;
- Тоқ ішек кілегей қабығының белоктық молекулалар мен бактериялық антигендерге өткізгіштігінің артуы.
- Зақымданған ішек қабырғасынан ішектік аутоантигендердің бөлінуі, оған антиденелердің түзілуі.
- Аутоиммундық процесстің өрістеуінен ішектен тыс зақымданулардың пайда болуы.
- Тоқішектің қабырғасында иммундық комплекстердің жиналуы және түзілуі, осыдан иммундық қабынудың пайда болуы.
Бұл ауруда қабыну процесі кілегейлі қабықтан басталады – эпителий мен крипталар деструкциясынан. Басым зақымданатын кілегей қабық. Кілегей қабықтың меншікті пластинкасы, крипталары лимфоциттермен (криптит), полиморфты нейтрофильдермен инфильтрацияланады. Криптит микроабсцеске, яғни крипт-абсцеске алып келеді. Олар жарылып микроскопиялық жараларға айналады. Олар бір-бірімен ұласуынан көзге көрінетін ірі жаралар қалыптасады. Бұл арнайы емес жаралы колитке тән белгі.
Арнайы емес жаралы колит жіктелуі:
Орналасуына байланысты:
- Арнайы емес жаралы проктит және проктосигмоидит;
- Арнайы емес жаралы сол бөлікті колит;
- Арнайы емес жаралы тотальді колит;
- Арнайы емес жаралы регионарлы колит.
Ағымына байланысты:
- Жедел арнайы емес жаралы колит
- Созылмалы арнайы емес жаралы колит
- Рецидив беруші арнайы емес жаралы колит
Ауырлығына байланысты:
- Жеңіл түрі – күніне 5 реттен көп қоймалжың қан мен шырыш араласқан нәжіс, қанағаттарлық жағдай, жоғары температура, тахикардия, анемияның болмауы.
- Орташа түрі – күніне 5-8 рет болатын қан мен шырыш араласқан нәжіс, аздаған дене қызуы, анемия байқалады, жағдайы қанағаттарлық.
- Ауыр түрі – ауыр диарея (күніне >8 рет); Қан, шырыш және ірің араласқан нәжіс, дене температурасы 380С-ден жоғары, анемия, жалпы жағдайы ауыр немесе өте ауыр.
Арнайы емес жаралы колит клиникалық көрінісі
Аурудың басталуы жедел және созылмалы болуы мүмкін. Клиникалық көріністе екі топ – ішектік және ішектен тыс белгілерді ажыратады. Арнайы емес жаралы колиттің симптоматикасы ішектегі қабыну үрдістерімен байланысты.
Симптомдары:
- Іштің қан, ірің, кілегеі аралас өтуі;
- Тенезмдер – дәнетке жиі-жиі отырғысы келу, отырғанда болмашы қан, кілегей, ірің бөлінеді (тік ішектің шырт түкіруі) Бұл тік ішектің аса белсенді қабынуының белгісі.
- штің ауруы (көбіне сол жақ бөлікте) тоқ ішектің зақымданған проекциясына сәйкес. Кейде ауырсыну тамақ ішкеннен кейін күшейеді.
- Интоксикациялық синдром: дәрменсіздік, адинамия пайда болады; дене қызуы көтеріледі, тәбет, салмақ төмендейді, жүрек айниды. Көбінде астенизацияның белгілері байқалады: депрессия, ашушаңдық, жвлағыштық т.б.
Ішектен тыс жүйелік зақымданулар:
- Тері және кілегей қабықтарының зақымданулары: түйінді эритема (балтырдың алдыңғы бетінде), гангреналық пиодермия, афталық стоматит т.б.
- Көздің зақымдануы: ирит, увеит, кератит т.б.
- Полиартрит: тілерсек, тізе, фалангааралық буындар зақымданады.
- Бауырдың зақымдануы: майлы дистрофия, портальді фиброз, цирроз.
- Нефрит, нефритикалық синдром (сирек кездеседі)
- Тромбофлебит, тромбоэмболиялар.
- Аутоиммундық гемолиздік анемия.
- Аутоиммундық тиреодит.
- Полигиповитаминоз, В12, фолий тапшылықты анемия.
Арнайы емес жаралы колит диагностикасы:
Қарап тексеру: Тік ішекті пальпациялау кезінде перианальді абсцесс, тік ішектің жыланкөзін, тік ішек өзегінің спазмын, қабырғасының шырышты қалыңдауын, қан, кілегей, іріңді байқауға болады.
Тоқ ішегтің эндоскопиялық зерттеуі (жедел түрінде клизмалық дайындақсыз да жүргізеді). Ректороманоскопия бұл ауруды анықтаудың алғашқы қадамы болып табылады. Зерттеуде сигматәрізді және тоқішектің шырышты қабатында ісіну және гиперемия көрінеді; Түбі ірің және фибринге толы эрозия ошақтары көрінеді. Арнайы емес жаралы колит дәнді шырышты қабықпен көрінеді.
Колоноскопия -әсіресе малиноскопияға күмәнданған кезде аурудың созылмалылығын, ауырлығын анықтауда тиімді.
Эндоскопиялық көріністен активтіліктің дәрежелерін айырады:
І дәрежелі (минимальді) – тік ішектің кілегей қабығы ісініп қызарған және жарақаттанғыш.
ІІ дәрежелі (орташа) – І дәрежелі активтіліктің көріністерімен қатар көптеген эрозиялар, фибриндік шөгінділер, ішекте мол мөлшерлі қанды және іріңді кілегей болады, тамыр өрнегі жойылған.
ІІІ дәрежелі (өте айқын) – кілегей қабықтың беті фибринді-іріңді шөгіндімен қапталған, оны сыдырғанда астынан түйіршікті, тұтас қанайтын ішектің беті көрінеді; эпителизацияланудың белгілері жоқ, көптеген жаралар мен псевдополиптер, ішек қабырғасы ригидті, өзегі тарылған.
Рентгенологиялық зерттеу:
Құрсақ қуысының жалпы рентгенологиясы кезінде арнайы емес жаралы колит кезінде 3-5% науқастарда кездесетін токсикалық мегаколоны диагностикалауға болады. Зерттеу кезінде тоқ ішектің көлденең бөлігінің пневмотизациясы байқалады. Тоқ ішектің перфорациясы кезінде бос газ көрінеді. Арнайы емес жаралы колит кезінде ирригоскопияның белгілері: гаустрацияның жоғалуы, тоқішек өзегінің тарылуы, псевдополиптер анықталады. Асқыну кезінде бұлшықеттің спазмы кезінде тоқ ішек қысқарады.
Лабораторлы анализдер:
Анемия, әр түрлі деңгейдегі анемия және лейкоцитоз, гипо- және диспротеинемия байқалады.
Дифференциялды диагноз:
Бактериялық және амебалық дизентерия. Бұл ауруды айырғанда сүйенетін мәліметтер: эпиднмиологиялық анамнез, маусымға тәуелділігі; іштің алғашқы күннен бастап өтуі, кілегейдің бөлінуі, нәжісте қан талшықтарының пайда болуы; нәжісті зерттегенде шигелла, патологиялық амебаны анықтау; ректороманоскопияның мәліметтері – ішектің тарылмауы, кілегей қабық өрнегінің сақталуы; некроз ошақтарының, псевдополиптердің, дтффузды қанағыштықтың болмауы.
Крон ауруы. Бұл жаралы колиттен айрықша, жіңішке ішекті және ішек қабырғасының барлық қабаттарын тұтас зақымдайтын ауру. Жаралардың жіңішке, саңылау тәрізділігінен ішектің эндоскопиялық көрінісі “тас көшеге” ұқсайды. Ауруды айыруға биопсия көмектеседі. Крон ауруында осы ауруға тән гранулемалар көрінеді.
Ішек ісігі. Нәжіске қан араласқанда әрдайым эндофитті өсетін ісіктерден (лимфомадан, рактан, тұқым қуалайтын полипоздан) күдіктенген жөн және оны анықтау үшін колофиброскопия жасалып, биоптат алынуы тиіс.
Арнайы емес жаралы колит асқынулары.
- Токсикалық мегаколон 3-5% жағдайда байқалады. Тоқ ішектің көлденең бөлігінің диаметрі 6 см дейін үлкейеді. Көбінесе өлімге алып келеді.
- Тоқ ішектің перфорациясы 3-5% жағдайда байқалады 72-100% өлімге әкеледі.
- Тоқ ішектің стриктуралары (3-19 % жағдайда)
- Ішектен қан кету. (1-6% жағдайда)
- Тоқ ішектің уытты дилятациясы.(1-2% жағдайда)
- Тоқ ішек рагі: 10 жылдан артық осы аурумен ауырған адамдарда тоқішек рагімен ауру қаупі жоғары болып саналады, яғни арнайы емес жаралы колит ракалды ауру болып табылады.
Арнайы емес жаралы колиттің емі консервативті жолдан басталады:
- Жеңіл сіңетін белокты диета (майлы емес ет, балық, ірімшік) Жеміс-көкөністер керек емес. Аздаған мөлшерде. Ыстық және суық тағамдарды қолданбау. Ауыр жағдайында парентеральді қоректену.
- Детоксикация, ақуызды, су-электролитті балансты коррекциялау мақсатында инфузионды терапия.
- Антибиотикотерапия
- Седативті препараттар (кіші транквилизаторлар: элениум, седуксен)
- Диареяға қарсы терапия: антихолинэргиялық препараттар (қарсы көрсеткіші глаукома) ( солутан, платифиллин).
- Сульфосалазин жүйелі және жергілікті (клизма түрінде). Салофтальк- мықын ішектің терминальді бөлігінде ғана сіңетін сульфосалазин препараты
- Кортикостероидты гормондар арнайы емес жаралы колиттің ауыр түрінде жүйелі немесе жергілікті қолданады.
Аса ауыр жағдайда белок гидролизаттарын (аминопептид, казеин гидролизаты), аминоқыщқыл қоспаларын (альвезин, полиамин, вамин), глюкоза, липидтік дәрілерді (интралипид, липофундин) тамшылатып парентеральді қоректендіреді.
Қоректендірумен қатар электролиттік бұзылыстарды, микроэлементтер тапшылығын жою үшін калий, натрий хлориді, магний сульфаты ерітінділерін, витаминдерді, темір дәрмектерді емге қосады.
Базистік дәрмектер. Жаралы колит емінің базистік дәрілеріне жататындар: 5-аминосалицил қышқылының туындылары (сульфасалазин, салазопиридозин, салазодиметоксин, месалазин, салофальк, 5-аминосалицил қышқылы) және цитостатиктер (азатиоприн, меркаптопурин).
Жаралы колит емінің негізгі мақсаты – емді неғұрлым ерте бастап, морфологиялық бұзылыстардың тереңдеуіне жібермей, қабыну процесін мүмкіндігінше тез басу. Сондықтан базистік дәрмекпен бірге глюкокортикоидтарды (гидрокортизон, преднизолон т.б.) қолданады.
Микроклизмалар: балық немесе өсімдік майымен (шабдалының, оливканың, облепиха, итмұрынның) емдік клизмалар жиі әсер етеді. Сонымен қатар микроклизманы колларгол, антипирин, новокаин ерітіндісімен немесе түймедақ, зығыр ұрығының тұнбасымен жасайды.
Арнайы емес жаралы колит хирургиялық емі:
Жаралы колиттің асқынуларында немесе консервативтік емнің нәтижесі шамалы болғанда колонэктомия жасалынады. Операциялық емнің абсолютті көрсеткіштері: ішек перфорациясы, қан кету, уытты мегаколон және ішек рагі.
Ұқсас материалдарды қарай кетіңіз:
- Жедел гастроэнтероколит
- Ішек тітіркену синдромы
- Ішек жыланкөздері
- Туа пайда болған ішек өтімсіздігі
- Тоқ ішек дивертикулы
- Ішектің қалыпты қызметі үшін қажет 10 ереже
- Ішек өтімсіздігі
Источник
Үлгі:Db-copyvio
Арнайы емес жаралы колит – тік және тоқ ішек кілегей қабығының жаралы деструкциялық зақымдануына және соның салдарынан ішектің стенозына, тесілуіне, қан кетуге, сепсиске т.б. себептерге алып келуі мүмкін созылмалы ауру.
Арнайы емес жаралы колит таралуы:[өңдеу]
Үлгі:Db-copyvio
Бұл ауру әдетте жас шақта, 20-40 жас аралығында пайда болады және әйелдерде 1,5 есе жиі кездеседі. Көбіне бүл ауруға дамыған елдердің қала тұрғындары, 100000 түрғынға шаққандағы кездесу жиілігі 30-270 шамасында. Темекі тартатын адамдардың арасында 2 есе сирек байқалған. Болжамдар бойынша никотин тоқішекке протекторлыұ әсер етеді. Таралуы жер бетінде бірдей емес, ең жиі шалдығатын Скандинавия, Солтүстік Америка, Канада, Израиль, тұрғындары. Таралу ерекшелігін этностық, генетикалық ықпалдармен байланыстырады.
Үлгі:Копивио
Соңғы жылдары бұл аурудың егде жастағыларда (60-тан асқан шақта) және балаларда жиіленуі байқалған.
Арнайы емес жаралы колиттің патогенезі[өңдеу]
Толық анықталмаған. Оның дамуы келесі механизмдердің қатысуымен байқалған:
- Ішек дисбактериозы – тоқішектің микрофлоралық құрамының бұзылысы; құрамы өзгерген микрофлора уытты, аллергендік әсер етіп, ішек қабырғасын қабындыруы;
- Тоқ ішек кілегей қабығының белоктық молекулалар мен бактериялық антигендерге өткізгіштігінің артуы.
- Зақымданған ішек қабырғасынан ішектік аутоантигендердің бөлінуі, оған антиденелердің түзілуі.
- Аутоиммундық процесстің өрістеуінен ішектен тыс зақымданулардың пайда болуы.
- Тоқішектің қабырғасында иммундық комплекстердің жиналуы және түзілуі, осыдан иммундық қабынудың пайда болуы.
Бұл ауруда қабыну процесі кілегейлі қабықтан басталады – эпителий мен крипталар деструкциясынан. Басым зақымданатын кілегей қабық. Кілегей қабықтың меншікті пластинкасы, крипталары лимфоциттермен (криптит), полиморфты нейтрофильдермен инфильтрацияланады. Криптит микроабсцеске, яғни крипт-абсцеске алып келеді. Олар жарылып микроскопиялық жараларға айналады. Олар бір-бірімен ұласуынан көзге көрінетін ірі жаралар қалыптасады. Бұл арнайы емес жаралы колитке тән белгі.
Арнайы емес жаралы колит жіктелуі:
Орналасуына байланысты:
- Арнайы емес жаралы проктит және проктосигмоидит;
- Арнайы емес жаралы сол бөлікті колит;
- Арнайы емес жаралы тотальді колит;
- Арнайы емес жаралы регионарлы колит.
Ағымына байланысты:
- Жедел арнайы емес жаралы колит
- Созылмалы арнайы емес жаралы колит
- Рецидив беруші арнайы емес жаралы колит
Ауырлығына байланысты:
Жеңіл түрі — күніне 5 реттен көп қоймалжың қан мен шырыш араласқан нәжіс, қанағаттарлық жағдай, жоғары температура, тахикардия, анемияның болмауы.
Орташа түрі — күніне 5-8 рет болатын қан мен шырыш араласқан нәжіс, аздаған дене қызуы, анемия байқалады, жағдайы қанағаттарлық.
Ауыр түрі — ауыр диарея (күніне >8 рет); Қан, шырыш және ірің араласқан нәжіс, дене температурасы 380С-ден жоғары, анемия, жалпы жағдайы ауыр немесе өте ауыр.
Симптомдары:[өңдеу]
Іштің қан, ірің, кілегеі аралас өтуі;
Тенезмдер – дәнетке жиі-жиі отырғысы келу, отырғанда болмашы қан, кілегей, ірің бөлінеді (тік ішектің шырт түкіруі) Бұл тік ішектің аса белсенді қабынуының белгісі.
Іштің ауруы (көбіне сол жақ бөлікте) тоқ ішектің зақымданған проекциясына сәйкес. Кейде ауырсыну тамақ ішкеннен кейін күшейеді.
Интоксикациялық синдром: дәрменсіздік, адинамия пайда болады; дене қызуы көтеріледі, тәбет, салмақ төмендейді, жүрек айниды. Көбінде астенизацияның белгілері байқалады: депрессия, ашушаңдық, жвлағыштық т.б.
Арнайы емес жаралы колит диагностикасы:[өңдеу]
Қарап тексеру: Тік ішекті пальпациялау кезінде перианальді абсцесс, тік ішектің жыланкөзін, тік ішек өзегінің спазмын, қабырғасының шырышты қалыңдауын, қан, кілегей, іріңді байқауға болады.
Тоқ ішегтің эндоскопиялық зерттеуі (жедел түрінде клизмалық дайындақсыз да жүргізеді). Ректороманоскопия бұл ауруды анықтаудың алғашқы қадамы болып табылады. Зерттеуде сигматәрізді және тоқішектің шырышты қабатында ісіну және гиперемия көрінеді; Түбі ірің және фибринге толы эрозия ошақтары көрінеді. Арнайы емес жаралы колит дәнді шырышты қабықпен көрінеді.
Колоноскопия -әсіресе малиноскопияға күмәнданған кезде аурудың созылмалылығын, ауырлығын анықтауда тиімді.
Рентгенологиялық зерттеу:
Құрсақ қуысының жалпы рентгенологиясы кезінде арнайы емес жаралы колит кезінде 3-5% науқастарда кездесетін токсикалық мегаколоны диагностикалауға болады. Зерттеу кезінде тоқ ішектің көлденең бөлігінің пневмотизациясы байқалады. Тоқ ішектің перфорациясы кезінде бос газ көрінеді. Арнайы емес жаралы колит кезінде ирригоскопияның белгілері: гаустрацияның жоғалуы, тоқішек өзегінің тарылуы, псевдополиптер анықталады. Асқыну кезінде бұлшықеттің спазмы кезінде тоқ ішек қысқарады.
Лабораторлы анализдер:
Анемия, әр түрлі деңгейдегі анемия және лейкоцитоз, гипо- және диспротеинемия байқалады.
Дифференциялды диагноз:
Бактериялық және амебалық дизентерия. Бұл ауруды айырғанда сүйенетін мәліметтер: эпиднмиологиялық анамнез, маусымға тәуелділігі; іштің алғашқы күннен бастап өтуі, кілегейдің бөлінуі, нәжісте қан талшықтарының пайда болуы; нәжісті зерттегенде шигелла, патологиялық амебаны анықтау; ректороманоскопияның мәліметтері – ішектің тарылмауы, кілегей қабық өрнегінің сақталуы; некроз ошақтарының, псевдополиптердің, дтффузды қанағыштықтың болмауы.
Арнайы емес жаралы колит хирургиялық емі:[өңдеу]
Жаралы колиттің асқынуларында немесе консервативтік емнің нәтижесі шамалы болғанда колонэктомия жасалынады. Операциялық емнің абсолютті көрсеткіштері: ішек перфорациясы, қан кету, уытты мегаколон және ішек рагі.
Дереккөздер[өңдеу]
1. «Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев – Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9, IV том
Источник
Воспалительный процесс толстой кишки носит название колита (от греческого kolon — толстая кишка и itis – воспалительный процесс). Воспалительные болезни кишечника ─ общий термин, которым обозначают группу хронических патологий, когда болезненный процесс затрагивает пищеварительный тракт.
Колит кишечника ─ это патология ободочной и прямой кишок. Недуг сопровождается воспалением или перерождением внутренней оболочки из-за инфекционного, ишемического, лекарственного поражения.
Отдельно выделяются острый и хронический колиты, в основном инфекционной природы, то есть специфические, а также ишемический колит, обусловленный нарушением кровоснабжения толстой кишки, и неспецифический язвенный колит.
Причины колита
Колит кишечника является хроническим заболеванием. Причины появления этих болезней точно не выяснены. Результаты исследований позволяют заподозрить, что основу механизма зарождения и развития воспаления кишечника составляет комбинация наследственных факторов, состояния микрофлоры кишечника, нарушения регуляции иммунной системы и окружающей среды.
К внешним обстоятельствам, которые могут спровоцировать заболевание, относится:
- применение антибактериальных препаратов;
- перенесенные кишечные инфекции в детстве и в юношеском возрасте;
- качество питания.
Колит кишечника в острой форме возникает при его повреждении специфической инфекцией, например, при сальмонеллезе, дизентерии. Помимо этого, кишечный колит, протекающий в обостренной форме, бывает дебютом язвенного воспаления сложного развития.
Острый колит
Острый колит — воспаление слизистой оболочки толстой кишки, чаще всего связанное с микробным заражением при таких инфекционных заболеваниях, как сальмонеллез или дизентерия, и другие инфекции, вирусы, аллергия, токсические вещества и т. п.
Симптомы острого колита
- острая тянущая боль и урчание в животе
- потеря аппетита
- поносы (стул до 15–20 раз в сутки)
- повышение температуры (до 38°С и выше)
- сухой, с грязно-серым налетом язык
Лечение острого колита
Лечение острого колита (чаще всего в инфекционных отделениях больниц) проводится в зависимости от причины: антибиотики ― при инфекции, солевые слабительные ― при токсических колитах.
В первый день разрешается только обильное питье (несладкий или полусладкий чай), затем подключают специальную диету. Одновременно применяют обволакивающие и вяжущие препараты, пищеварительные ферменты, средства для нормализации кишечной флоры.
Профилактика такая же, как при остром энтерите
Хронический колит
Хронический колит — воспалительное заболевание толстой кишки, протекающее с изменениями ее слизистой оболочки и нарушениями функции.
Является одним из наиболее часто встречающихся заболеваний органов пищеварения, развивается чаще всего после перенесенных острых инфекций. Однако может возникать и из-за длительных и грубых нарушений в питании, что особенно характерно для пожилых людей.
Для них также характерны и лекарственные колиты, связанные с длительным бесконтрольным применением слабительных средств (препараты корня ревеня, крушины, плода жостера, листа сенны и др.), антибиотиков и других препаратов.
Хронические колиты могут иметь и аллергическую природу. В пожилом возрасте хронические колиты часто связаны с несколькими причинами, которые взаимно усиливают неблагоприятное действие друг друга.
Симптомы хронического колита
- тупые ноющие боли в боковых и нижних отделах живота, усиливающиеся после приема пищи и перед дефекацией
- поносы, иногда чередующиеся с запорами
- ощущение неполного опорожнения кишечника после дефекации
- при спастическом колите дефекационные массы похожи на плотные комочки («овечий кал»)
- бродильные (сопровождаются метеоризмом) или гнилостные (характерен зловонный запах кала) процессы в толстой кишке
- исчезновение аппетита, тошнота, отрыжка, ощущение горечи во рту
- слабость, похудение
- витаминная недостаточность и анемия
В болезненный процесс может быть вовлечена как вся толстая кишка, так и ее отделы, чаще всего сигмовидная кишка (хронический сигмоидит). Вместе с тем хронические колиты часто сочетаются с воспалительным поражением тонкой кишки (энтероколит) и желудка (гастроэнтероколит) с присоединением симптомов, характерных для поражения этих органов.
Диагностика, лечение, профилактика хронического колита
Диагноз «хронический колит» может быть установлен на основе данных эндоскопических и других методов исследований, позволяющих исключить прочие хронические заболевания толстой кишки — язвенный колит, дивертикулярную болезнь, синдром раздраженного кишечника и др.
Своевременное лечение хронического колита позволяет добиться полного излечения. В запущенных случаях возможны такие осложнения, как кишечные кровотечения, сужение просвета кишки, спайки и др.
Вне обострения необходимо обычное здоровое питание с ограничением продуктов, усиливающих перистальтику кишечника, и использование продуктов и препаратов, способствующих нормализации микрофлоры кишечника.
Во время обострения хронических колитов обычно применяют на короткое время антибиотики или сульфаниламидные препараты, обязательно по согласованию с врачом и под прикрытием витаминов и препаратов с лакто- и бифидофлорой.
Для профилактики хронических колитов необходима, в первую очередь, профилактика и своевременное лечение острых колитов, а также соблюдение основных принципов рационального питания, широкое использование овощей, плодов и кисломолочных напитков, тщательное разжевывание пищи, своевременное лечение и диагностика, протезирование зубов, систематические физические нагрузки.
Ишемический колит
Колит обусловлен нарушением кровоснабжения толстой кишки, связанным с атеросклеротическим поражением артерии, питающей кровью толстую кишку; чаще развивается у пожилых лиц, страдающих атеросклерозом.
При частичной закупорке этой артерии отмечаются боли в левой половине живота или подвздошной области, возникающие сразу или вскоре после еды, понос, вздутие живота, иногда рвота. При отсутствии лечения может развиться исхудание. При полной закупорке артерии — резкая боль в левой половине живота, кишечная непроходимость, кровотечение из прямой кишки и перитонит. Для диагностики проводят эндоскопическое исследование толстого кишечника и ангиографию.
Лечение только в больнице. При неполной окклюзии артерии применяют препараты, котрые расслабляют стенки артерий, при полной закупорке артерий — хирургическое лечение.
Язвенный колит
Язвенный колит, названный в отечественной литературе неспецифическим в связи с неустановленной причиной его возникновения, является неинфекционным хроническим воспалительным заболеванием толстого кишечника, протекающим с регулярными обострениями.
Причины
Причины возникновения болезни до конца не выяснены. Считается, что она возникает вследствие генетически обусловленного нарушения реакции иммунной системы, вследствие которого иммунные клетки атакуют собственные здоровые клетки организма, повреждая микрофлору толстой кишки.
Это сопровождается воспалительным процессом, дегенеративным изменением тканей пищеварительного тракта вследствие изменения функции защиты внутренней оболочки кишки.
Заболевание начинается чаще всего с воспаления и последующего изъязвления прямой кишки, затем этот процесс распространяется выше, поражая толстую кишку до селезеночного изгиба, так называемый левосторонний колит (80 % случаев).
Реже воспалительно-язвенный процесс распространяется на поперечно-ободочную и на восходящую части толстого кишечника (тотальный колит).
Следует отметить, что чем раньше выявлено заболевание и начато лечение, тем больше шансов не допустить его распространения на другие участки кишечника и предупредить осложнения.
Этиология
Перенесенные острые кишечные инфекции (дизентерия, сальмонеллез), паразитарные заболевания (лямблиоз, гельминтозы, амебиаз), элементарные погрешности и нарушения режима питания (нерегулярное, избыточное), пищевые аллергии, кишечный дисбактериоз, врожденные энзимопатии, заболевания желудка, печени, желчных путей и поджелудочной железы.
Патогенез обусловлен изменением двигательной, секреторной функции и кишечного всасывания, в результате чего может развиться синдром мальабсорбции.
Клиника характеризуется фазностью течения — обострение и ремиссии.
Симптоматика зависит от локализации процесса.
При поражении тонкого кишечника характерны боли вокруг пупка или разлитые по всему животу, снижение аппетита, чувство тяжести в животе, его вздутие, урчание, тошнота, рвота, явления интоксикации и обезвоживания: снижение тургора тканей, снижение массы тела, сухость слизистых оболочек.
Отмечается атрофия сосочков языка, заеды, хейлит, отечность и кровоточивость десен, метеоризм. Аускультативно — шум плеска, урчание в кишечнике (чаще в слепой кишке). Гепатомегалия. Стул частый, жидкий, плохо переваренный.
При поражении (преимущественно) толстого кишечника боли локализуются в нижней части живота. Потеря массы тела выражена меньше.
Болезненные дефекации. В фекалиях — примесь слизи.
Лабораторно — анемия, гипо- и диспротеинемия, гипоальбуминемия, снижение липидов, кальция, калия, натрия. В копрограмме — слизь, лейкоциты, стеаторея, амилорея, креаторея. Явления дисбактериоза — уменьшение титра или полное отсутствие кисломолочной флоры и появление патологических бактерий.
Лечение
1. Диетотерапия — вначале водно-чайная диета (6—42 часа), затем нежирный мясной бульон, протертый суп, паровые котлеты из нежирных сортов мяса и рыбы, манная или рисовая каши и т. д.
При энтероколите следует исключить из рациона сырые овощи и фрукты, орехи, зелень, черный хлеб, свежие хлебобулочные изделия, консервы, пряности. По мере улучшения состояния диету постепенно расширяют.
2. При мальабсорбиции с обезвоживанием — парентеральное питание и инфузионная терапия.
3. Витаминотерапия.
4. Парентеральное введение микроэлементов (лактат, глюконат, карбонат кальция, окись магния, препараты железа, кобальта, сок граната).
5. Фестал, панкреатин, панзинорм.
6. Антигистаминные препараты (фенкарол, супрастин, тавегил).
7. Антибактериальная терапия показана детям, находящимся в тяжелом состоянии с признаками вторичной инфекции (отит, пневмония). Антибиотики также назначают в том случае, если диетотерапия не дала эффекта. Применяют интестопан, энтеросептол, фталазол (детям старше 5 лет — бисептол, бактрим), левомицетин, полимиксин, гентамицин, ампициллин и др.
8. Анаболические стероиды (ретаболил, неробол и т. д.).
9. При дисбактериозе — бифидумбактерин, бификол, линекс, колибактерин, лактобактерин. Выбор зависит от возраста ребенка.
10. При болях — спазмолитики (платифиллин, но-шпа, папаверин).
11. Капустный сок или витамин U (по 1 таблетке 2 раза в день).
12. Минеральные воды («Ессентуки» № 17, «Славянская»).
13. При поражении толстого кишечника — лечебные клизмы (масло шиповника, отвар ромашки, крахмал).
Колит: народное лечение, сборы трав
Клизма
Это одно из самых распространенных заболеваний слизистой оболочки толстого кишечника. Оно считается трудно излечимым. Опасно чистить кишечник клизмами, это провоцирует появление колита, а если он есть, то приводит к его обострению. Протекает болезнь остро или хронически.
В первом случае причиной чаще всего являются болезнетворные микроорганизмы. Хронический колит развивается при наличии очагов инфекции в органах, связанных с кишечником (желчном пузыре, поджелудочной железе), а также при длительном и однообразном питании, систематическом употреблении в пищу в больших количествах трудно перевариваемой пищи, злоупотреблении острой пищей и алкоголем.
Кроме того, следует обратить внимание на характер течения болезни, поскольку от этого может зависеть система лечения.
Очищение кишечника
Особое место при лечении колита занимает соблюдение диеты.
Устройте себе сами разгрузочный период. Запрещается использовать в пищу овощи, свежие фрукты, черный хлеб, свежий белый хлеб, блины, пироги, изделия из сдобного теста, молоко и молочные продукты, кроме творога и кефира, блюда в холодном виде, холодные напитки, закуски, специи, консервы, колбасы, копчености, жирные сорта говядины, свинины, баранины, гуся, сало и другие жиры кроме сливочного масла.
Разрешается питаться протертыми кашами из различных круп, кроме пшена и гречневой, сваренными в воде. Употреблять хлеб белый черствый 150 г или сухари из белого хлеба, сахар и сливочное масло по 40-50 г в день.
Пищу следует принимать в горячем или теплом виде в строго определенное время, небольшими порциями (5-6 раз в день). Блюда следует готовить в отварном или паровом виде, протертыми.
При язвенных колитах на протяжении 3-4 месяцев между приемами пищи полезно съедать по полстакана ядер грецких орехов. Вместо воды лучше употреблять отвар корня окопника, калгана и льняного семени. Месячное лечение по такому рецепту может привести к облегчению, а после 4-х месяцев можно ожидать выздоровления.
✅ При острых и хронических колитах (с кровотечениями) заваривают 2 ч.л. горца змеиного (раковые шейки) в стакане кипятка. Принимать по 2 ст.л. 3-4 раза в день. После затихания болей и остановки кровотечения пить по 1 ст.л. отвара. Очень полезно ежедневное употребление овсяной каши.
✅ При сильных болях и спазмах в области желудка используют цветки ромашки аптечной, траву зверобоя, листья подорожника (1,5:2:1). 2 ст.л. сбора залить стаканом кипятка, настаивать 1 час. Принимать по ½ стакана 2 раза в день.
✅ При болях и спазмах желудка принимают по Vi стакана 3 раза в день отвар из полыни обыкновенной (не горькой!). Отвар готовят из 2-х ст.л. травы полыни в стакане воды, кипятят 5 минут. Можно пользоваться настойкой, приготовленной из полыни и водки 1:10. Настаивать 7 дней и принимать по столовой ложке 3 раза в день.
✅ При хроническом колите составьте сбор из 3-4 видов трав (в частях):
Мята
- ✔ лист мяты – 1,
- ✔ корневища валерианы – 1,
- ✔ цветки ромашки – 6,
- ✔ лист шалфея – 1,
- ✔ трава зверобоя – 1,
- ✔ лист подорожника – 3,
- ✔ плоды тмина – 1,
- ✔ плоды черники – 4,
- ✔ трава душицы – 1,
- ✔ трава горца птичьего – 1,
- ✔ трава пастушьей сумки -1,
- ✔ трава пустырника -1,
- ✔ трава тысячелистника -1,
- ✔ лист крапивы -1.2 ст.л. сбора настоять 1 час в стакане кипятка.
Принимать по 1/2 – 1/3 стакана 2-3 раза в день после еды.
✅ При колитах и атонии кишечника заварить 1 ст. кипятка 2 ст.л. травы льнянки с семенами, собранной в августе. Настоять, укутав, 2 часа и принимать 3-4 раза в день по 1 ст.л., остаток выпить перед сном. Курс лечения до 2-х недель.
✅ При колитах с запорами хорошо действует свежий сок лапчатки гусиной, которую принимают по 1 ч.л. 3-4 раза в день, разведя водой наполовину.
✅ При колитах с плохой перистальтикой рекомендуется использовать соплодия лопуха, (липучки, репьи), которые настаиваются в тепле в течение ночи – в 1 л кипятка 2 ст.л. с верхом репья. Пить 3-4 раза в день.
Внимание! информация на сайте не является медицинским диагнозом, или руководством к действию и предназначена только для ознакомления.
Источник